Introductie
Suster Bertken is een zeer actieve studentenvereniging. Dat heeft ook het afgelopen jaar weer bewezen.
Op 28 september 2017 werd het jaar geopend met bijzondere rondleiding en lezing over de plannen voor de herbouw van het schip van de DOM. Deze werden verzorgd door de Stichting Voorbereiding Herbouw Schip Domkerk, in de wandelgangen ‘Dom Society’ genaamd. Deze Stichting komt voort uit het initiatief van een groep van bevlogen Utrechters die zich ten doel heeft gesteld de Dom in ere te herstellen met behulp van oude bouwtechnieken. We hebben deze avond een uiteenzetting van plannen, kansen en mogelijkheden gekregen.
De lezing werd gevolgd door de algemene ledenvergadering, waarbij afscheid werd genomen van het enthousiaste en zeer gewaardeerd bestuurslid Leny Noordermeer. Voor haar is Rick Ohm benoemd. Het bestuur werd bovendien uitgebreid met Coba Fokkema. Tijdens de ledenvergadering werd ook een doorkijkje gegeven naar het komende verenigingsjaar. Het zou een jaar worden vol met lezingen en excursies. Die voorspelling is wederom ruimschoots waargemaakt. Hieronder volgt een beknopt overzicht.
De studieclubs
Onze zes studieclubs hebben het afgelopen jaar tal van inspirerende bijeenkomsten gehouden. Elke club kent een coördinator die op inspirerende wijze de deelnemers weet te boeien en te binden. Dit jaar, op 10 september om precies te zijn, heeft Anton de Winter vele jaren als coördinator afscheid genomen van de literatuurclub. Anton is een gedreven en charismatische mens en coördinator, die met zijn handelen altijd veel respect heeft gekregen. Als Anton een opmerking plaatste, dan sneed dat hout. We danken Anton hartelijk voor al zijn inspanning en inzet. Zo spoedig mogelijk wordt duidelijk wie Anton op volgt.
Op onze website staat een overzicht van alle bijeenkomsten en excursies van de werkgroepen. Hier wordt volstaan met enkele belangrijke voorbeelden.
Literatuurclub
De literatuurclub besprak een aantal romans, waaronder De Acht Bergen van Paolo Cognetti. Het is een psychologische roman met goede karaktertekening van de personages. Ook de plot zit goed in elkaar. Cognetti beschrijft wat er gebeurt en hoe het voelt, hij laat het oordeel aan de lezer over. De elfjarige Pietro gaat ieder jaar met zijn ouders naar een bergdorpje Grana. Zijn moeder houdt van het eenvoudige leven in de bergen. Zijn vader is een moeilijke, eenzelvige man die maar één ding wil: tochten maken in de bergen, strijdend tegen zichzelf om sneller en zwaarder omhoog te gaan dan een ander en die ook zijn zoon wil meeslepen op dat soort tochten. De emoties van de, soms dramatische, alpiene tochten worden goed beschreven maar we leren weinig van hoe een alpinist te werk gaat.
Filosofieclub
De filosofieclub heeft in het studiejaar 2017-2018 vijf boeken besproken. Twee van deze boeken waren recent verschenen en hadden veel publiciteit gekregen. Dit waren “Waar geen wil is, is een weg. Doendenken tussen Europa en Japan” van Henk Oosterling en “Dwalen in het Antropoceen” van René ten Bos, de huidige denker des vaderlands. Verder werd het boek besproken “Hebben we hier nu voor gekozen” van Wim van Dinten. Dit boek gaat over betekenisgeving en gaf aanleiding voor een bijzonder levendige discussie, meer nog dan bij de andere boeken. Tenslotte werd een boek van en een boek over Friedrich Nietzsche besproken. Van Nietzsche zelf was dit “De vrolijke wetenschap”. Het boek riep zoveel vragen op dat werd besloten om vervolgens de biografie “Nietzsche, een biografie van zijn denken” van Rüdiger Safranski te lezen. Van de filosoof Safranski was al eerder enkele boeken gelezen. Hij staat in de filosofieclub bekend om zijn glasheldere en zeer leesbare verklaringen van filosofische gedachten. De filosofieclub heeft nu (ongeveer) veertien “leden” waarvan er per bijeenkomst vijf tot tien aanwezig zijn.
Filmclub en Operaclub
Ook de film- en operaclub hadden het afgelopen jaar een aantal interessante bijeenkomsten. In de filmclub werden films geplaatst en bekeken in een cultuurwetenschappelijke context. Daarbij werd vooral aandacht besteed aan intertekstualiteit en de daarmee verband houdende relatie tussen film, literatuur, toneel en de laatste tijd ook opera. Bij het laatste was er een bloeiende en vruchtbare samenwerking met de operaclub van Joke Zagt. Belangrijke thema’s waren: boekverfilming: “Is de film beter?”, remake als drietrapsraket: verfilming van een boek en remake daarvan en verfilming van opera. De belangstelling was over het algemeen goed tot zeer goed, maar liep bij de laatste bijeenkomsten wat terug.
Club aktuele Kunst
De studieclub actuele kunst tenslotte bezoekt met een zekere regelmaat, een of tweemaal per maand, exposities van hedendaagse kunst. Daar is veel installatiekunst, videokunst en ook fotografie bij. De aandacht gaat uit naar bijzondere locaties. Een tentoonstelling in de Oude Kerk in Amsterdam wordt niet gauw overgeslagen. Ook het werk van Zigo Feig in de voormalige elektriciteitsfabriek in Den Haag, van Atelier Van Lieshout op de NDSM-werf is de moeite waard en krijgt iets extra’s door de wijze waarop de expositie is vormgegeven. Bijzonder is ook de excursie van de studieclub actuele kunst naar Gent en Brugge op vrijdag 9 en zaterdag 10 februari jl. Aanleidingen waren de tentoonstelling van de Duitse kunstenaar Gerhard Richter in het SMAK in Gent en van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar William Kentridge in het Sint-Janshospitaal in Brugge.
Richter wordt beschouwd als een van de belangrijkste actuele kunstenaars en een van de naoorlogse vernieuwers van de schilderkunst. De expositie liet zijn gehele ontwikkeling zien, van beginwerken uit de jaren ’60 en ’70 tot acht nooit getoonde werken uit 2017. Volgens de samenstellers worden zo ‘fundamentele aspecten van Richters vroege werken verbonden met zijn huidige artistieke praktijk’.
Tot het oeuvre van Kentridge behoren tekeningen, prenten, wandtapijten, beeldhouwwerken, lezingen en operaproducties. Deze tentoonstelling toonde uitzonderlijke kunstwerken, speciaal gerealiseerd voor het Sint-Janshospitaal in Brugge, een 850 jaar geleden gestichte zorginstelling en nog een van de oudste bewaarde van Europa.
Deze voorbeelden zijn slechts een greep uit het brede en gevarieerde pakket aan lezingen, besprekingen en excursies van de studieclubs in het afgelopen studiejaar. Een uitgebreid overzicht is te vinden op de website van onze vereniging.
Lezingen en excursies
De studieclubs zijn niet de enige actieve onderdelen van de vereniging. Ook vanuit het bestuur werden de nodigde activiteiten opgezet en begeleid. Ook hieruit ter illustratie een greep:
Op 25 november werd een zeer succesvol symposium gehouden ter ere van het 100-jarig bestaan van de kunststroming “De Stijl”. Dit symposium werd gehouden in het Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) aan het Domplein, midden in de stad die centraal stond als geboortegrond en broedplaats van deze kunststroming. Twee inleiders in de ochtend gaven een boeiende uiteenzetting over de tijd waarin de Stijl tot ontwikkeling kwam en bloeide. De verschillende activiteiten van het middagprogramma, betroffen excursies in drie groepen, waarbij in drie groepen uiteen werd gegaan gingen naar respectievelijk het Rietveld Schröderhuis, het Centraal Museum en per fiets langs huizen en wijken van het Nieuwe Bouwen. Na afloop daarvan was er een borrel waarbij ervaringen geanimeerd werden uitgewisseld. Al met al een zeer geslaagd symposium en tevens een waardige invulling van ons 5e lustrum!
Een tweede hoogtepunt het afgelopen jaar was het optreden en de uitleg van Anne Knapstijn met haar Cello. Anne is Celliste in het Orkest van het Oosten. Na een heerlijke maaltijd, verzorgd door Ineke de Groot, ging zij ons de werking van de Cello uitleggen en demonstreren. Voor Anne maakt het niet uit als ze meerdere keren dezelfde composities speelt. Iedere keer ontdekt ze weer nieuwe dingen in de muziek. Favorieten stukken van haar zijn de symfonieën van Brahms en de Mattheüs Passion. Naast het werk als celliste bij het orkest en in ensembles, maakt Anne muziektheater voor kinderen. Ze reist met haar cello het land door om op scholen vertelconcerten te geven.
Maar daar bleef het niet bij. Van eind februari tot medio maart gingen 20 enthousiaste leden, inclusief introducees op reis naar het Iran van toen en het Iran van nu. De route liep deels langs oude Perzische Koninklijke wegen, waarbij 9 van de 22 wereld erfgoed sites van Iran werden bezocht. Een uitgebreider verslag van de reis is beschikbaar en staat op de website. Naast oudheden werd kennis gemaakt met de huidige bevolking van het land. De reis viel in de periode dat zij hun islamitisch nieuwjaar (Now Ruz) vierden met festiviteiten, maaltijden en uitgebreide picknicks. Iran is ook internationaal bekend om zijn (historische) poëzie. Hafez wordt beschouwd als een van de grootste dichters van Iran. Werkelijk elke Iraniër bezit een bundel van hem en kan zijn gedichten uit het hoofd reciteren. Hafez leefde in de 14de eeuw in Shiraz. Hafez is een pseudoniem en betekent letterlijk ‘hij die de Koran uit zijn hoofd kan citeren’. In zijn werk nemen liefde en wijn een zeer belangrijke plaats in.
Een laatste hoogtepunt was de jaarafsluiting die dit jaar werd gehouden in de beeldengalerij Het Depot in Wageningen. Met uitzicht over het prachtige Arboretum De Dreijen, begon de dag met koffie en gebak. De gastvrouw van Het Depot gaf een korte introductie over de geschiedenis van het gebouw en het ontstaan van de bijzondere collectie beeldhouwkunst waarin de mens en de menselijke maat centraal staat. Ze gaf uitleg bij een werk van Novello Finotti en maakte ons enthousiast over Madonna der dagen van Gerhard Lentink. Daarna leidde Ineke van Elk (lid van Suster Bertken) ons enthousiast door de tijdelijke tentoonstelling “De beeldhouwer ten voeten uit” met onder andere kleurrijke schilderijen van Peter Keizer.
De lezingen werden traditioneel afgesloten met een borrel om dit mogelijk te maken is een cateringcommisie actief. Centrale persoon daarin het afgelopen jaar is Leny Gubbi. Zij heeft aangegeven deze rol niet langer te kunnen vervullen. Zij wordt hartelijk bedankt voor haar inzet. De cateringcommissie is op zoek naar nieuwe leden. Iedereen die het leuk vindt om de bijeenkomsten actief te ondersteunen met het organiseren van een borrel kan zich melden bij het bestuur.
Website
Communicatie is ook binnen een studentenvereniging van levensbelang. Een goed functionerende website waar leden up to date informatie krijgen is daarbij een belangrijk hulpmiddel. Nu de lay-out van de website is uitgekristalliseerd, is het afgelopen jaar veel aandacht uitgegaan naar het vullen van de website met de juiste informatie. Het aankondigen van activiteiten is belangrijk, maar net zo belangrijk is het om een verslag na afloop toe te voegen. Zo wordt de website niet alleen een mooi instrument, maar ook een volledig archief van de vereniging die voor iedereen goed raadpleegbaar is. Inmiddels is het eerder regel dan uitzondering dat leden informatie aan de beheerder aanleveren om te plaatsen. Daarmee wordt het beeld van de vele activiteiten die binnen de vereniging worden ontplooid steeds indrukwekkender.
Gekoppeld aan de website wordt er naar alle leden een nieuwsbrief verstuurd. Daarin staan de meest recente en aankomende activiteiten vermeld. Door op de link in elk artikel te klikken wordt de lezer doorgeleid naar de website voor meer informatie. Het streven is om de nieuwsbrief maandelijks te versturen, met uitzondering van de zomermaanden.
Introductiedagen nieuwe studenten
Net als vorig studiejaar zijn ook dit jaar enkele bijeenkomsten geweest voor nieuwe studenten. De bedoeling is om nieuwe studenten kennis te laten maken met de vereniging, met elkaar en met de vele wegen die binnen de universiteit bewandeld kunnen worden. De studie is behoorlijk individualistisch en dus voor het bestuur een uitdaging om de nieuwe studenten te bereiken. Er is tot op heden al veel tijd aan besteed, maar we hebben nog niet de juiste snaar gevonden, ondanks dat we er van zijn overtuigd dat er veel behoefte bij studenten is om met elkaar in contact te treden en ervaringen over de studie uit te wisselen.
Komen en gaan van leden
Het afgelopen jaar hebben enkele leden hun lidmaatschap opgezegd, hun contributie niet betaald en zijn er nieuwe leden bijgekomen. Per saldo is het aantal leden stabiel gebleven en schommelt rond de 170.
Het bestuur is verheugd dat het afgelopen jaar de inning van de jaarlijkse contributie vlotter is verlopen dan andere jaren. De verbeterde communicatie via de website en nieuwsbrief heeft er zeker toe bijgedragen dat leden tijdig hun bijdrage hebben voldaan. Zoals velen bekend, is het afgelopen jaar de privacywetgeving aangescherpt. Deze wet geldt ook voor stichtingen en verenigingen. Dat was ook voor het bestuur reden om zich te beraden over de gegevens die wij van leden in ons bezit hebben. Wij hebben op onze website een privacy disclaimer opgenomen waarin wij verklaren de gegevens van de leden vertrouwelijk te behandelen en niet zonder toestemming aan derden te verstrekken. De komende tijd beraadt het bestuur zich nog over welke gegevens echt relevant zijn voor de vereniging en welke gegevens na opzegging nog moeten worden bewaard en voor hoe lang.
Kascommissie
De vereniging hecht grote waarde aan transparantie en rechtmatigheid van haar financiële bestedingen. Om dit te controleren beschikt de vereniging over een kascommissie. Deze bestaat uit twee leden, te weten Henk Boomgaard en Jenny de Groot. Beiden hebben aangegeven te willen terugtreden. Henk is 8 jaar lid geweest en Jenny iets korter. Beiden hebben zich al die jaren serieus gebogen over de bestedingen en de leden gerapporteerd en adviseert over hun bevindingen. Het bestuur is hun daar zeer dankbaar voor. De twee posities zijn met ingang van het nieuwe jaar vacant en geïnteresseerde leden wordt gevraagd zich te melden bij het bestuur.
Namens het bestuur van Suster Bertken,
Manfred Weisz
Voorzitter