Wat hebben Aristoteles, Linnaeus en Darwin gemeen?

Als je om je heen kijkt naar de levende natuur en je let een beetje op, dan zie je overeenkomsten en verschillen; een giraf lijkt meer op een zebra dan op een vleermuis, maar ze zijn alle drie zoogdieren. En als je dan een beetje dóór denkt, ontkom je niet aan de gedachte dat er een zeker systeem in de natuur zit, een natuurlijke orde. Die gedachte drong zich ook op aan de drie grootste natuuronderzoekers aller tijden: Aristoteles, Linnaeus en Darwin. Zij dachten in hun tijd meer dan ieder ander over de orde van de natuur. En wat blijkt dan: zij stelden zich de orde van de natuur voor ogen als een beeld, een plaatje.

Op 3 februari gaat onze voormalige voorzitter Kees van Putten in het studiecentrum, Utrecht, een lezing geven over zijn proefschrift over het denken over de natuurlijke orde met behulp van afbeeldingen. Hij gaat daarbij veel plaatjes uit het proefschrift laten zien en vertellen hoe natuuronderzoekers die hebben gebruikt om hun ideeën te vormen over de natuurlijke orde.

Aristoteles had het beeld voor ogen dat de natuurlijke orde is gevormd volgens een stijgende lijn van volmaaktheid, een ladder. Als je volgens Linnaeus de orde van de natuur in beeld wilde brengen, dan moest je denken aan een landkaart. Want alle plantensoorten lijken op andere plantensoorten om hen heen, zei Linnaeus, en als je je dat voorstelt krijg je een plat vlak, een landkaart voor ogen. Volgens Darwin is het ontstaan van soorten in de natuur veroorzaakt door evolutie, dat wil zeggen door overerving van gunstige eigenschappen die stamouders van soorten hielpen om te overleven. Door afstamming dus, en als je die in beeld wilt brengen dan heb je natuurlijk een stamboom nodig.

Onderzoekers zoals Aristoteles, Linnaeus en Darwin hielde zich dus bezig met denken met behulp van beelden over de orde van de natuur. Ze vormden met die beelden hun ideeën over de orde van de natuur en ze gebruikten de beelden vervolgens om die ideeën te verspreiden.

De lezing wordt afgesloten met een borrel.  

Aanmelden: In verband met de catering verzoeken wij iedereen zich voor 15 januari bij secretaris@susterbertken.nl aan te melden zodat we bij voldoende inschrijvingen de lezing kunnen laten doorgaan.