Historie

Gorinchem is hoogstwaarschijnlijk ontstaan doordat vissers en boeren rond 1000 een nederzetting stichtten op wat hoger gelegen land nabij een monding van de Linge in de Merwede. Gorinchem wordt het eerst genoemd in een document uit 1224. Aan het eind van de 13^e eeuw werden rond de nederzetting wallen opgeworpen die versterkt waren met palissaden, in een poging zich te beschermen tegen overheersing door Holland en Gelre. Ook werden de eerste openbare gebouwen gesticht, zoals de Heilige-Geestkapel, het Gasthuis en de Kanselarijkapel. Halverwege de 14^e eeuw werden de wallen verder versterkt met stenen muren waar zeven poorten in zaten en 23 torens, waardoor een echte stadswal ontstond. Bij een grote stadsbrand gingen in 1388 1.500 huizen, bijna de hele stad, in vlammen op. Aan het eind van de 16^e eeuw waren de stadsmuren zo verzwakt dat zij werden vervangen door een nieuwe vestingwal met elf bastions. De nieuwe wal werd in 1609 afgerond en lag een stuk verder uit het centrum waardoor de stad tweemaal zo groot werd. Deze wal is nog bijna volledig intact. De vestingwal had vier stadspoorten: ten noorden de Arkelpoort, ten oosten de Dalempoort, ten zuiden de Waterpoort en ten westen de Kanselpoort. Van de vier stadspoorten is alleen de Dalempoort nog over. In 1673 werden de stadswallen en stadspoorten Gorinchem opgenomen in de (oude) Hollandse Waterlinie. Tegenwoordig behoren de stadswallen met vier coupures tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Geertruidenberg of Mons Sanctae Gertrudis ontleent haar naam aan Gertrudis van Nijvel, die hier in de 7^e eeuw op een ‘berg’ een klooster zou hebben gesticht. In de stad zijn echter geen sporen van bewoning aangetroffen van voor de 11^e eeuw. In werkelijkheid lagen hier bezittingen van de Abdij van Nijvel. Geertruidenberg maakte aanvankelijk deel uit van het graafschap Holland. In 1213 kreeg de plaats zijn eerste stadsrechten, namelijk het marktrecht. In 1320 kon de stad vestingwerken aanleggen. Een verdere uitbreiding in de 14^e eeuw was het muntrecht. Vanwege de strategische ligging kon de plaats zich voorspoedig ontwikkelen, hij werd wel de ‘Sleutel van Holland’ genoemd. In 1807 werd de stad van Holland losgekoppeld. Met de vorming van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1815 werd Geertruidenberg onderdeel van de provincie Noord-Brabant. De omwalling werd in 1823 gesloopt, maar in 1833 werd de stad opnieuw versterkt, vanwege de Belgische Opstand. In 1911 werd de vesting opgeheven, waarna zich nabij het stadje industrie kon vestigen. Een deel van de vestingwerken is bewaard gebleven en gerestaureerd.

Deelnemen?

Meldt u aan via onderstaande button en maak € 15,00 per persoon (excl. koffie/thee/lunch) over op bankrekening NL46 INGB 0008 0312 77 ten name van Suster Bertken, o.v.v. Gorinchem-Geertruidenberg